''Matrix sadece bir film değil, aynı zamanda doğu mistisizmiyle yoğurulmuş Batı felsefe, teoloji ve edebiyatının bir gövde gös­terisi; uzak doğu dövüş sa­natları ve silahlı kovalamacalarla çeşnilendirilmiş görselliğiyle gözümüze, edebî ve fel­sefî boyutuyla zihnimize hi­tap eden “Zekeriya Sofrası” misali bir ziyafet. Bence Matrix’i bu kadar ilgi çekici ya­pan, birçok farklı perspektif­ten -sinematografik, edebî, felsefî, dinî vs.- değerlendiril­meye müsait oluşu. Ben Matrix’i bir tekst olarak ele aldım ve satır aralarını okuyarak edebi ve felsefî yönlerden ne anlamlar taşıyabilece­ğine dair önermeler çı­karmaya çalıştım…Matrix, derinliğini kullanılan sinema tekniklerinden ziyade edebî tenkitle­re borçlu. Maalesef Türkçe karşılığı olmayan tekniklerin başında edebiyat ve eleştiri literatürüne ünlü ingiliz şairi T.S. Eliot tarafından kazandırı­lan “Objective Correlative” geliyor. Bu teknikle yazar, (burada senarist ve yönetmen oluyor) okuyu­cuda (izleyicide) oluşmasını arzu ettiği belli duy­gu, düşünce veya çağrı­şımların uyanmasını, o duygu, düşünce ya da çağrışımı doğrudan doğruya beyan etmeden bir takım nesneler, durum veya olaylar zinciri kullanarak sağlamaya çalışır. Kullanılan diğer bir teknik de “Allusion” yani dolaylı yoldan yapılan atıflar, göndermeler. Her iki tekniğin de hedefi kolektif bilinçaltına yani ortak tarihî, sosyolojik ve kültürel geçmişe sahip kitlelerdir. Dolayısıyla Matrix’te yapılan atıfları / göndermeleri anlamak için Batı edebiyatı, felsefesi, mito­loji ve teolojisi ve hatta doğu mistisizmi hakkında yeterin­ce malumat sahibi olmak ge­rekiyor.''

Zehra Azade Sosyal-Matrix